Fransa’da antropolog ve paleoantropolog olmak

Fransa’da antropolog ve paleoantropolog olmak

Kaynak: http://www.hominides.com/html/dossiers/devenir-anthropologue-etude.php

Çeviri: Bektaş PALA

Hominides.com, ziyaretçilerinden, antropolog ve paleoantropolog “olmak” için gerekli eğitimin nasıl olduğunu bilmek isteyen mailleri düzenli olarak alıyor.

Bu sayfada, zor olduğu kadar tutkulu olan antropoloji ve paleoantropoloji mesleği üzerine yoğunlaşacağız.

Antropolog ve paleoantropolog olmak zor çünkü Fransa diğer ülkelerin aksine, antropoloji eğitimine başlamadan önce, adaylara çok az olanak sunmaktadır.

Zor çünkü adaylar çok fazla ve “çeşitli” olsalar dahi, akademik çalışmalarıyla bağlantılı bir iş garantisini koşullar nedeniyle elde edemiyorlar.

Amacımız antropoloji eğitimi almak isteyenlerin cesaretini kırmak değil ama öğrencilerin motivasyonunun güçlü olması gerektiği uyarısını yaparken,  yine de laboratuvarların ihtiyaçlarını karşılaşmak için onlara olan beklentinin varlığını ifade ediyoruz.

Meslek

Antropoloji mesleği

Louis Leakey kazı alanında.

Paul Broca (1824–1880)’a göre antropolog bir bilim insanıdır ve toplumların değişkenliğini ve hareketliğini inceler. Bunun adı insan çalışmasıdır. Günümüzde antropologların ilgisi biyolojiden çok daha geniştir: toplumlar, kültürler, linguistik, ekonomi ve teknoloji…

Paleoantropolog, insanın kökeni ve çeşitliği konularında uzmanlaşmıştır.

Pascal Picq, paleoantropolojiyi  “insanın kökeninin ve ortamının çalışılması. Fosillerle atalarımızın anatomilerini ve davranışlarını keşfetmemiz” şeklinde anlatır.

Dünyaca ünlü antropolog ve paleoantropologlardan bazıları

Michel Brunet, Yves Coppens, Raymond Dart, Yvette Deloison, Donald Johanson, Louis Leakey, Pascal Picq, Brigitte Sénut, Pierre Teilhard de Chardin…

Paul Broca	Michel Brunet	Yves Coppens	Raymond Dart	Yvette Deloison
Louis Leakey	Mary Leakey	Pascal Picq	Brigitte Senut	Pierre Teilhard de Chardin

Donald Johanson

Diğer mesleklere göre antropoloji

Tabi ki tüm antropologları, çalışma alanlarındaki (sıklıkla Afrika) toprakta buldukları bir nesne üzerinde bıkıp usanmadan çalışan araştırmacılar olarak hayal ediyoruz.

Ya da Epinal (Fransa’da bir kent)’deki gibi:  Mikroskobunun önünde ufacık bir kemik parçasını inceleyen bir araştırmacı…

Her antropolog ve paleoantropolog adım adım kendi kariyerini ve yolunu oluşturur ve böylece meslek bütün yönleriyle oluşur.

 Birazcık mübalağa…

Antropoloji, adli antropoloji gibi çok farklı ve özelleşmiş alanlara sizi götürebilir. “Uzmanlar” gibi televizyon programları, tüm gerçekler başka yöndeyken mesleğin pastoral görüntülerini verir.  Tantanalı olay yerinin ve  yüksek teknolojinin uzağındayızdır.

Adli antropolog Kathy Reichs…

Eğitim[i]

Antropoloji,  disiplinimsel bir bileşime sahiptir ve bu bileşenlerin biri tercih edilerek o alanda uzmanlık kazanılır. Antropoloji öğrenimi uzundur ve daha en başında sabit bir çalışma konusu belirlemek tercihen daha iyidir. Mezunlar için iş alanı geniş değildir.

Lise dönemi

Bir lise öğrencisi antropolog olmak istiyorsa, yapacağı tek şey lisede bilim bölümüne[1] yönelmelidir.

Bu tip bir eğitim ve öğrenimin karmaşıklığı, sonrasında size çalışmalarınıza uygun şekilde devam edebilmeniz için en iyi temeli verecektir.

Üniversite

Lisan seviyesi

Lisans, liseden sonra üç yıl sürer.

Müfredat belirlenimi:

Lyon 2 üniversitesi

Provence Üniversitesi

Lyon 2 Üniversitesi’nin önerisiyle, üniversitenin ilk yılıyla öğrenciler lisans dönemi boyunca “toplum bilimleri, kültürel değişim ve süreçler, değerler, biyolojik ortam,  antropolojik yöntem” başlıklarında öğrenim görürler.

Üniversite eğitiminin ilk yılı, teorilere ve tarihe ayrılır. İkinci yıl, daha geniş alanı kapsar: Din, paleoantropoloji, biyolojik antropoloji, doğa ilişkileri… Üçüncü yıl öğrenciler, on seçenek üzerinden bir alanı tercih ederler. Örneğin tarih-öncesi bu alanlardan biridir…

Üçüncü eğitim yılının sonunda, her sömestr , öğrencilerin toplum ve doğa bilimlerinde sahip oldukları bir lisans derecesi olarak onaylanmış olur. Lyon 2 Üniversitesi lisans sonrası yüksek lisans derecesine de olanak tanır.

Yüksek lisans(1) derecesi

Liseden sonra üç yıllık üniversite eğitimine ek olarak yapılan bir yıllık yüksek lisans eğitimiyle yüksek lisans 1 derecesi elde edilir.

Birçok seçenek arasından ilgili olduğunuz alanı tercih ederek uzmanlaşmaya devam edersiniz.  Şöyle ki:

-        Eğer tarih-öncesi sanata ya da taş devri endüstrisine tutkuluysanız tarih alanını tercih edersiniz

-         Özellikle eski DNA (konuyla ilgili genetik alanında güncel çalışmalar çok zengin çok sayıda laboratuvar konu üzerinde çalışır) çalışmak istiyorsanız biyoloji (ekoloji ya da biyokimya) tercih edersiniz

-        Eğer jeolojik dönem ve devirleri, dördüncü zaman gibi örneğin, çalışmak istiyorsanız jeolojiyi tercih edersiniz

-        Seçilen alanlardan sonra, biyoloji ve jeoloji gibi alanlarında temel konulara hâkim olarak DEA[ii] derecesi elde etmek olanaklıdır.

Yurtdışında?

Kanadalılar, yüksek lisans derecesinden önce uzmanlaşma yönünde eğitim alma şansına sahip olabilirler. Montreal Üniversitesi, antropoloji lisans derecesini, arkeoloji ve biyolojik antropolojiyle denk görerek bu alanlarda uzmanlaşma seçeneği verir.

İskandinavya ülkeleri de aynı şekilde Neolitik ve maden çağı alanlarında uzmanlaşma şansı verir.

DEA ya da Yüksek lisan 2 derecesi

Lise sonrası üç yıllık üniversite eğitimine ek olarak iki yıllık yüksek lisans eğitimi demektir.

Ders veren okullar:

Provence Üniversitesi

Ulusal Doğa Tarihi Müzesi (Tarih-öncesi ve jeoloji seçeneğiyle)

Lyon 2 Üniversitesi (Tarih-öncesi alanında doktora imkânı da sunar)

Şansınızı artırmak için öneriler:

-        Uygun bir tez konusu,

-        Laboratuvarlar düzeyinize dikkat edecektir (Yüksek lisan 1 seviyesini tamamlayınız),

-        Tez danışmanı, projelerinizi değerlendirecek ve gelişiminize yardımcı olacaktır.

Tüm bunlar bir simyacının yapacağı şeyler gibi görünebilir! Şansınızı arttırmak ve başarmak için, lise eğitiminiz biter bitmez, beklenti ve ihtiyaçlarını öğrenebilmek için laboratuvarları araştırmaları ve onlarla iletişime geçmelisiniz. Böylece, hiç kimsenin ilgilenmediği konulara yönelmeyerek eğitiminizi en uygun şekilde tamamlamış olacaksınız!

Bu ön araştırmalar, en popüler araştırma konuları içinde, “yetenek ve birikimlerinize en uygun”  alanı seçmenize imkân verecektir.

Yüksek lisansın birinci derecesinden sonra ikinci derecesini de tamamladınız ama bu bir iş bulmayı garantilediğiniz anlamına gelmeyecektir! Öğrenciler, akademik çalışmalarına devam ederek, habilitasyon[iii] derecesini de geçerek ders verme yetkisi almak için çalışırlar. Bu aşama, yeni bir tez çalışmasının gerektiği aşamadır ve tezin tamamlanması gereken süre 10(!) yılı bulur ve böylece öğrenciler bir üniversitede ders vermek için başvuru hakkını elde ederler.

İyi şanslar!

---

[1] Bu tercih, Türkiye’de lise öğrencilerinin sözel, sayısal ve eşit ağırlık bölümlerinden birini tercih etmesine benzer.

---

[i] Sadece paleoantropoloji öğrenimi ele alınmıştır.

[ii] DEA, Türkiye’de yüksek lisans eğitiminin ikinci yılına denk gelir ve “derinlik”, “uzmanlık” seviyesidir.

[iii] Habilitasyon, bazı Avrupa ve Asya ülkelerinde en yüksek seviyeli akademik sınavdır.